//Η επεξεργασία των τροφίμων επηρεάζει την ποιότητά τους;

Η επεξεργασία των τροφίμων επηρεάζει την ποιότητά τους;

Ο όρος “ασφάλεια τροφίμων” αναφέρεται στην ύπαρξη ή μη ύπαρξη κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου από την κατανάλωση ενός τροφίμου. Ένα τρόφιμο θεωρείται ασφαλές όταν δεν μπορεί να προκαλέσει κάποια ασθένεια, τραυματισμό ή άλλη βλάβη του οργανισμού.

Η ποιότητα των τροφίμων και επεξεργασία τους

Οι περισσότεροι από εμάς καταναλώνουμε, καθημερινά, μεγάλη ποικιλία τροφίμων αρκετά από τα οποία μπορεί να είναι επεξεργασμένα και αμφιβόλου ποιότητας και θρεπτικής αξίας. Επομένως αυτόματα γεννάται το ερώτημα για το κατά πόσο μπορεί να μειωθεί η θρεπτική αξία ενός τροφίμου, όταν αυτό υπόκειται επεξεργασία.

Ο γενικός πληθυσμός έχει συχνά την αντίληψη, ότι οι επεξεργασμένες τροφές θεωρούνται ως κατώτερες τροφές σε σχέση με αυτές, που προέρχονται από φυσικές πηγές, όπως για παράδειγμα ένα κατεψυγμένο λαχανικό έναντι ενός φρέσκου.

Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι βασικός στόχος της επεξεργασίας των τροφίμων πριν καταλήξουν στον καταναλωτή, είναι η πρόληψη της καταστροφής τους μέσω αποσύνθεσης ή φθοράς με διαδικασίες, όπως η θέρμανση, η ακτινοβόληση, η αφυδάτωση, η κατάψυξη, η ψύξη, η χρήση χημικών κ.α.

Η αντίληψη, ότι η επεξεργασία από τις βιομηχανίες τροφίμων έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη θρεπτική αξία της τροφής ίσως να μην είναι απόλυτα αληθής καθώς πολλές εταιρείες φροντίζουν να προσθέτουν σε τρόφιμα, τα θρεπτικά συστατικά τα οποία χάνονται στην επεξεργασία, πριν αυτά καταλήξουν σε εμάς.

Επιπλέον, αφού αγοράσουμε ένα τρόφιμο, πριν το καταναλώσουμε το επεξεργαζόμαστε και εμείς στο σπίτι, διαδικασία που μπορεί να επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη απώλεια της θρεπτικής αξίας. Έτσι, είναι πιθανό η εμπορική επεξεργασία των τροφίμων να επιφέρει μικρότερη απώλεια θρεπτικών συστατικών από ότι η επεξεργασία των τροφίμων στο σπίτι. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να γνωρίζουμε τους τρόπους, κατά την προετοιμασία της τροφής, που θα βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσουμε την απώλεια της θρεπτικής αξίας και ποιότητας.

Συμβουλές προετοιμασίας τροφής για διατήρηση της θρεπτικής αξίας:

  • Διατηρούμε τα φρούτα και τα λαχανικά στο ψυγείο, ώστε να προλάβουμε την ενζυμική καταστροφή των θρεπτικών συστατικών. Επιπλέον,  αφού τα κόψουμε, τα τυλίγουμε σφιχτά και έπειτα τα αποθηκεύουμε στην ψύξη για να προλάβουμε την έκθεσή τους στον αέρα, η οποία μπορεί να επιταχύνει την οξείδωση και τη φθορά αυτών.
  • Αποφεύγουμε το μαγείρεμα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και για πολύ χρόνο, ειδικά σε νερό, καθώς αυξάνεται η απώλεια των θρεπτικών συστατικών.
  • Αποφεύγουμε το τηγάνισμα και το συχνό ψήσιμο στη σχάρα, ειδικά των κρεάτων. Οι συγκεκριμένες τεχνικές μαγειρέματος μπορεί να προκαλέσουν τον σχηματισμό καρκινογόνων ουσιών γνωστών ως ετεροκυκλικές αμίνες (ΕΚΑ). Προτιμάμε λοιπόν αντ’ αυτών το μαγείρεμα στον ατμό, το βράσιμο ή το μαγείρεμα στον φούρνο μικροκυμάτων.
  • Προτιμάμε την αγορά γάλακτος το οποίο περιέχεται σε συσκευασίες αδιαφανείς. Με τον τρόπο αυτό προλαβαίνουμε πιθανή καταστροφή της  ριβοφλαβίνης (βιταμίνης του συμπλέγματος Β) από το φως. Για τον ίδιο λόγο, φροντίζουμε να αποθηκεύουμε τα προϊόντα σιτηρών σε σκοτεινά σημεία ή σε αδιαφανείς συσκευασίες.

Αλέξανδρος Χάμος

                Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc

Συνεργάτης Skin and Hair Medical Care

          Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Μεταπτυχιακό “Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές” ΓΠΑ