ΦΩΤΟΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ
Τι είναι οι φωτοδερματοπάθειες;
Ο όρος φωτοδερματοπάθειες χρησιμοποιείται για έναν μεγάλο αριθμό από δερματικά νοσήματα, που προκαλούνται ή επιδεινώνονται, από την έκθεση – επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα.
Ποιες είναι οι φωτοδερματοπάθειες και πώς ταξινομούνται;
Οι φωτοδερματοπάθειες ανάλογα με την αιτιοπαθογένεια τους διακρίνονται σε :
1. Φωτοτοξικές, όπως είναι το ηλιακό έγκαυμα , η φυτοφωτοδερματίτιδα και η φαρμακευτική φωτοτοξικότητα ( πίσσα, δοξυκυκλίνη, αμιοδαρόνη)
2. Φωτοαλλεργικές, όπως είναι η ηλιακή κνίδωση και οι προκαλούμενες από φάρμακα (αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά) δερματίτιδες.
3. Ιδιοπαθείς φωτοδερματοπάθειες, στις οποίες ανήκουν το πολύμορφο εκ φωτός εξάνθημα, η ακτινική κνήφη , η ευλογιοειδής ιδρώα και η χρόνια ακτινική δερματίτιδα.
4. Φωτοεπιδεινούμενες δερματοπάθειες, όπως στον ερυθηματώδης λύκο, στη δερματομυοσίτιδα , στο πολύμορφο ερύθημα, στην πέμφιγα , στη ροδόχρους νόσος, κ.α
5. Φωτοδερματοπάθειες που οφείλονται σε ανεπάρκεια των μηχανισμών επιδιόρθωσης του DNA, στη μελαγχρωματική ξηροδερμία , στα σύνδρομα Bloom και Cockaye.
6. Φωτοδερματοπάθειες οφειλόμενες σε μεταβολικές και διατροφικές διαταραχές, όπως είναι η όψιμη δερματική πορφυρία, η ερυθροποιητική πρωτοπορφυρία και η πελλάγρα.
Πώς γίνεται η διαγνωστική προσέγγιση της φωτοδερματοπάθειας, από το δερματολόγο;
Η διαγνωστική προσέγγιση της φωτοδερματίτιδας περιλαμβάνει, αρχικά, τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού για τον προσδιορισμό του τρόπου και του χρόνου εμφάνισης του εξανθήματος. Στη συνέχεια, ακολουθεί κλινική εξέταση η οποία περιλαμβάνει και δερματοσκόπηση, για προσδιορισμό της κατανομής της νόσου και αναγνώριση των στοιχειωδών βλαβών. Συμπληρωματικά, ζητείται αιματολογικός – εργαστηριακός έλεγχος, για πιθανότητα συνύπαρξης συστηματικού νοσήματος. Σε περίπτωση αμφιβολίας στην διάγνωση, γίνεται βιοψία δέρματος και ιστολογική εξέταση. Τέλος, εφαρμόζονται διάφορες φωτοδοκιμασίες (φωτοτέστ - φωτοπρόκληση), για επιβεβαίωση της διάγνωσης των φωτοδερματοπαθειών.
Πώς γίνεται η θεραπευτική αντιμετώπιση των φωτοδερματοπαθειών;
Γενικά μέτρα
Αποφεύγεται γενικά η έκθεση του ατόμου στον ήλιο. Για κάθε φορά όμως που θα χρειαστεί το άτομο να εκτεθεί, θα γίνεται χρήση κατάλληλων ενδυμάτων, κυρίως ανοιχτόχρωμων, βαμβακερών και θα εφαρμόζονται αντιηλιακές κρέμες, σε όλες τις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές του δέρματος.
Συμπτωματική αγωγή
Η συμπτωματική αγωγή εφαρμόζεται κάθε φορά που το άτομο εμφανίσει συμπτώματα φωτοδερματίτιδας. H αγωγή αυτή περιλαμβάνει χορήγηση αντιϊσταμινικών από το στόμα, κορτιζόνης από το στόμα και τέλος εφαρμογή τοπικών σκευασμάτων που περιέχουν κορτιζόνη και ενυδατικούς παράγοντες, με σκοπό την ανακούφιση του ασθενούς.
Αιτιολογική θεραπεία
Όταν είναι εφικτή η αναγνώριση του αιτίου, που προκαλεί την φωτοευαισθησία, τότε ακολουθείται αγωγή κατάλληλη για την αντιμετώπισή του.
Προληπτικά μέτρα
Στα προληπτικά μέτρα, για ένα φωτοευαίσθητο άτομο, θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε την προληπτική φωτοθεραπεία, στο τέλος του χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη φωτοαντοχής –φωτοαπευαισθητοποίησής του.